«قهرمانان کوچک کربلا»، مجموعه اى ادبى داستانى است که با بهره جستن از نثرى روان، به توصیف و معرفی قهرمانان کوچک اما در عین حال مهم و موثر قیام عاشورا می پردازد، قهرمانانی چون امام باقر، قاسم بن الحسن، عبداللّه بن الحسن، طفلان مسلم، على اصغر و رقیه سلام الله علیهم. یکی از بارزترین ویژگی های این مجموعه کتاب، خلق تصاویری ملموس از حادثه ای عظیم توسط نویسنده برای مخاطب نوجوان است که به جرأت می توان آن را یکی از بی نظیرترین نمونه های این عرصه دانست.
کتاب «قاصدک کربلا» در خصوص یکی از مهمترین این قهرمانان تاریخ عاشوراست که با استناد به منابع تاریخى معتبر، با بیانى عاطفى، سرگذشت دختر خردسال امام حسین علیه السلام یعنی حضرت رقیه علیها السلام در واقعه عاشورا و پس از آن را به گونه اى ملموس برای مخاطبان نوجوان روایت می کند.
خانم محبوبه زارع، نویسنده کتاب «قاصدک کربلا»، با قاصدکی از زاویه دید سوم شخص به سراغ احساسات وجود دختری کوچک رفته است که همراه با هر نسیم که در واقع هر کدام به منزله یکی از فصول کتاب هستند، مخاطب خود را در سیر داستان، از به درک واصل شدن معاویه تا به شهادت رسیدن قهرمان اصلی داستان یعنی حضرت رقیه علیها السلام همراهی می کند و داستان خود را روایت می کند.
نویسنده لطائف و احساسات وجود دختری کوچک را که لحظه به لحظه ی پیش از سفر و پرسش از پریشانی حال پدر به دلیل سفر تا پرسیدن علت پرتاب سنگ های شامیان بر سر و صورت بسیار موثر برای مخاطب توصیف کرده است گویی چنین صحنه ای را در پیش روی خویش دیده است.
بخش های مختلف کتاب شامل ۶ نسیم است. نسیم اول با خبر مرگ معاویه آغاز می شود و نسیم ششم با شهادت دردانه امام حسین علیه السلام پایان می یابد. دوربین نویسنده گاهی وقفه هایی کوتاه در میان داستان دارد وقفه هایی بر روی رویدادها. مثلا در نسیم اول جایی دوربین راوی بر روی نان های در حال پخت در تنور می ماند، و این مخاطب را باید به فکر برانگیزد که یعنی خمیره وجود سپاهی باید در کربلا پخته شود تا برکت محافل ذکر مصیبت آنان شود .
نسیم پنجم و ششم بخش های زیبا و اصلی داستان است. رقیه علیها السلام با زبان خود واقعه عاشورا و رفتن پدر، برادران و دوستان پدر خود را ذکر می کند. نویسنده لطائف و احساسات وجود دختری کوچک را که لحظه به لحظه ی پیش از سفر و پرسش از پریشانی حال پدر به دلیل سفر تا پرسیدن علت پرتاب سنگ های شامیان بر سر و صورت بسیار موثر برای مخاطب توصیف کرده است گویی چنین صحنه ای را در پیش روی خویش دیده است. در بخشی از کتاب می خوانیم:
«دخترک گفت: ما به سفر رفتیم، به کربلا آدم های زیادی با اسب و شمشیر در آن بیابان جلو ما را گرفتند. ما در صحرا خیمه زدیم. یک خیمه کوچک داشتیم. در آن من بودم و علی اصغر و رباب و سکینه.»
دنیای کودکانه رقیه علیها السلام آرزوی شاهزادگی را داشت. رقیه علیها السلام در خرابه های شام وقتی سر بریده پدر را دید کمی با آن سخن گفت. به او گفت: پدر مگر نگفتی برای من قصری زیبا در شام می سازی قصری بزرگتر از عالم…»
قصه «قاصدک کربلا»، شما را با سوالات کودکانه و دنیای شیرین دختری آشنا می کند که گرچه کودک است اما به مانند مادربزرگش حضرت فاطمه زهرا علیها السلام دانا و باهوش است.
پرسش ها و تعاملات در مورد حضرت رقیه دختر کوچک امام حسین بن علی علیهم السلام و اتفاقات زندگی آن حضرت، و همراهی با سیدالشهداء علیه السلام در کربلا، و سپس شهادت ایشان در خرابه شام از جمله مواردی است که طی سالهای اخیر در میان برخی مورد اختلاف قرار گرفته است. کتاب «رقیه بنت الحسین علیهما السلام» نتیجه گفتگوی مبسوطی با استاد آیه الله نجم الدین طبسی است که به صورت پرسش و پاسخ تدوین شده است.
آیه الله طبسی در این کتاب به موضوعاتی همچون دلایل وجود حضرت رقیه علیها السلام، اشکالات وارده به این دلایل و سپس پاسخ به آنها، مویدات وجود آن حضرت، پرسش ها و پاسخ ها در مورد این مویدات، و جریان رحلت حضرت رقیه علیها السلام می پردازد. تمام پاسخ ها به منابع معتبر شیعه و اهل سنت مستند شده و در برخی موارد متن عربی آنها نیز ذکر شده است.
بخش دیگری از کتاب بیان چند نکته در مورد علت طرح این گونه شبهات است که تنها باعث تضعیف شیعه و قوت دشمنان اهل بیت علیهم السلام است. پایان بخش کتاب، چهار پیوست است که به نظر برخی از مراجع و علما درباره حضرت رقیه علیها السلام، برخی مصائب آن حضرت در کربلا و پس از آن، حرم مطهر در شام و تاریخچه مختصری از ساختن و بازسازی های آن، و اشعاری در مرثیه ایشان اشراه نموده است.
حجه الاسلام ابوالفضل هادى منش تلاش کرده است تا در کتاب «سایه ماه» با متنی ساده، نثری روان و جملاتی کوتاه و مناسب، ابتدا نگاهی بر رویدادهای مهم زندگانی حضرت رقیه علیها السلام افکنده، و دریچه ای به اقیانوس بیکران درد و رنج دخترک خورشید بگشاید و قطره ای از دریای معرفت و بینش او را در کام تشنگان زلال حقیقت جاری سازد. البته به دلیل نبود منابع کافی و محدود بودن شرح حال آن حضرت، نویسنده بیشتر به بیان شمه ای از زندگانی او همت ورزیده است تا مخاطب به تمامی مطالبی که نقل شده، اشراف یابد. از این رو بدون داوری در مورد اخبار نقل شده، به گردآوری آن دست یازیده است. همچنین به نقش مهم حضرت رقیه علیها السلام و همینطور دیگر کودکان بازمانده قیام عاشورا به عنوان پرچمداران و راویان عینی نینوا اشاره نموده است. پس از آن به بررسی نقش الگویی حیات آن حضرت در زمینه تربیت فرزند پرداخته و با بهره گیری از روایت گوناگون، الگوهایی را که از حیات ایشان در تربیت فرزند می توان اتخاذ نمود، برشمرده است. سپس نگاهی به مجالس سوگواری ایشان و رمز دلبستگی عامه نسبت به الهه اندوه دمشق و آسیب شناسی سوگواری ها افکنده و دورنمایی از حرم مطهر فرشته غم را ترسیم نموده است. در پایان سری به مدحت سرای او زده و با قطعه های ناب ادبی، کتاب سراسر درد و رنج ققنوس شکسته بال و پر آفتاب را بسته است.
منابع:
انتشارات بوستان کتاب قم.
انتشارات دلیل ما.
پایگاه کتابستان.
موسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا.
هیچ نظری موجود نیست