مدیریت دانش، مدیریت دانایی یا مدیریت اندوخته‌های علمی (به انگلیسی:knowledge management) به معنای در دسترس قرار دادن نظام‌مند اطلاعات و اندوخته‌های علمی است، به‌گونه‌ای که به هنگام نیاز در اختیار افرادی که نیازمند آن‌ها هستند، قرار گیرد تا آن‌ها بتوانند کارهای روزمره خود را با بازدهی بیشتر و موثرتر انجام دهند. مدیریت دانش شامل یک سری استراتژی و راهکار برای شناسایی، ایجاد، نگهداری، توزیع و تطبیق بینش‌ها و به‌کارگیری تجارب در سازمان می‌باشد.
صحبت‌های ابوالفضل شرافت مدیر دفتر استراتژیک و بهره‌وری و دبیر کمیته مدیریت دانش شرکت را در این خصوص می‌خوانیم:
شروع پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش در شرکت از چه سالی بوده و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
پیاده‌سازی این سیستم با مطالعه وضعیت موجود و سنجش آمادگی در سال ۸۸ در این شرکت شروع شد و با بهره‌گیری از خدمات مشاوران، مهم‌ترین اهداف پیاده‌سازی مدیریت دانش در شرکت به‌منظور ایجاد بستری مناسب برای موارد ذیل صورت گرفت:
چه اقداماتی تاکنون انجام‌شده است؟
کلیه اقداماتی که به‌منظور پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش در شرکت انجام‌شده است در سه فاز و به شرح زیر می‌توان توضیح داد:
فاز یک: سنجش وضعیت و ارزیابی شرکت
این فاز با مطالعه وضعیت موجود و سنجش آمادگی شروع شد و نقشه راه تدوین و مکانیزم پیاده‌سازی مدیریت دانش طراحی شد.
در این مرحله، شرکت با استفاده از مدل مدیریت دانش سازمان بهره‌وری آسیایی (APO) ارزیابی شد و ابزار ارزیابی مدیریت دانش شرکت بهره‌وری آسیایی، بر اساس چارچوب مدیریت دانش سازمان بهره‌وری آسیایی تهیه گردید. این ابزار یک پرسشنامه است که برای کمک به سازمان‌ها برای یک ارزیابی اولیه و سریع از آمادگی برای مدیریت دانش، طراحی‌شده است که در ابتدای برنامه مدیریت دانش انجام می‌شود. قبل از شروع مدیریت دانش، لازم است سازمان نقاط قوت و فرصت‌های بهبود خود را بداند.
پس از انجام ارزیابی، نمره کلی حاصل از ارزیابی، با مدل بلوغ مدیریت دانش که شامل سطوح واکنش (انفعال)، آغاز، توسعه، پالایش (کنترل) و بلوغ است؛ سنجیده می‌شود تا سطح بلوغ مدیریت دانش سازمان مشخص شود. نتایج ارزیابی، سطح آمادگی برای استقرار مدیریت دانش در سازمان را تعیین می‌کند. شرایطی که هر یک از این سطوح را تشریح می‌کنند در حقیقت مربوط به داشتن یا نداشتن یا ضعف چهار عامل تقویت‌کننده، یادگیری، نوآوری و نتایج مدیریت دانش در سازمان است.
فاز دو: پیاده‌سازی سیستم در شرکت
فازهای طراحی و پیاده‌سازی سیستم مدیریت دانش در شرکت از سال ۱۳۹۲ شروع شد و ازجمله اقداماتی که در این مرحله انجام‌شده است: تشکیل تیم استخراج دانش، برگزاری دوره‌های آموزشی تئوری و کارگاهی استخراج دانش، استخراج فیلدهای دانشی سازمان، ارائه فیلدها به متخصصان هر حوزه جهت تصویب فیلدهای دانشی و تعیین سر فیلدهای ارزشمند دانشی، تشکیل تیم مدیریت دانش و تعیین جایگاه مدیریت دانش در ساختار سازمانی شرکت، شناسایی منابع دانشی سازمان در واحدها، شناسایی معیارهای ارزیابی دانش و معیارهای عملکرد و ارزیابی فرآیند مدیریت دانش در سازمان، تدوین آیین‌نامه اجرایی مدیریت دانش و آیین‌نامه ثبت درس آموخته‌ها و تهیه آئین‌نامه انگیزشی و پاداش‌دهی نظام مدیریت دانش، می‌باشد.
فاز سه: عملیاتی‌سازی سیستم مدیریت دانش در شرکت
در فاز عملیاتی‌سازی، سیستم در ابتدا به‌صورت پایلوت در دو معاونت طرح وتوسعه و برنامه‌ریزی و تحقیقات پیاده‌سازی و اجرا شد که دستاوردهای آن تا پایان سال ۹۴ ثبت ۱۱۰ دانش در سیستم و داوری و تأیید نهایی آن‌ها و همچنین تشکیل جلسات به‌منظور استخراج و ثبت درس آموخته پروژه پست ۶۳ صدوق بود. در سال ۹۵ هدف، تسری این سیستم در کل شرکت بود؛ لذا آموزش‌های تئوری و کارگاهی مربوطه طی دو روز در شرکت برگزار شد و درخت دانشی و ارزیابان دانش‌ها شناسایی و در سیستم تعریف گردید و همچنین نواقص نرم‌افزار شناسایی و برای رفع آن‌ها سیستم به نسخه جدید ارتقاء داده شد. همچنین ۵۰ دانش در سامانه ثبت، ارزیابی و در کمیته راهبردی مدیریت دانش بررسی و تایید نهایی شد.
ساختار و فرآیند اصلی مدیریت دانش در شرکت چگونه است؟
ساختار سازمانی مدیریت دانش بدین‌صورت است که دفتر مدیریت استراتژیک و بهره‌وری شرکت برق منطقه‌ای یزد به‌عنوان متولی استقرار و پشتیانی مدیریت دانش در شرکت است و دبیرخانه آن در این دفتر مستقر است. نماینده مدیریت در دانش معاون برنامه‌ریزی و قائم‌مقام مدیرعامل است و در هر واحدی نمایندگان دانشی مشخص‌شده‌اند. فرآیند مدیریت دانش بدین‌صورت است که کارکنان دانش را در یکی از قالب‌های تعریف‌شده در سیستم شامل تجربه، مهارت و یا دانش تطبیقی ثبت می‌نمایند. دانش پس از ارزیابی اولیه توسط دبیرخانه و تایید از نظر ساختاری به داوران منتخب (با توجه به اینکه در هر فیلد دانشی ۳ الی ۵ داور شناسایی و تعیین‌شده‌اند)؛ ارجاع داده‌شده و امتیازدهی می‌شود و دانش در صورت کسب امتیاز لازم در کمیته راهبردی، بررسی و در صورت تأیید به‌عنوان دانش تأییدشده در سیستم ثبت و مطابق آیین‌نامه انگیزشی مربوطه، به دانشکار پاداش داده می‌شود.
برنامه‌های آتی در خصوص این سیستم چیست؟
ازجمله برنامه‌هایی که در سال آینده در دست طرح‌ریزی است: توسعه سیستم مدیریت دانش در شرکت از طریق تکمیل حلقه‌های دانش و تمرکز روی شناسایی، خلق دانش و کاربردی نمودن آن و تسری سیستم مدیریت دانش بین بازنشستگان است.